عکس هنرپیشه ها

اهمیت حفظ ارزش معماری ایرانی و معماری سنتی

بدیهی است که معماری غنی ایرانی باید حفظ گردد؛ لیکن می توان با بهره گیری از همین میراث معماری ایرانی پلی به سوی آینده ساخت و امیدوار بود که معماری ایرانی در معماری روز جهان بار دگر سهمی داشته باشد. وجود بناهای ارزشمند معماری ایرانی، نشان از احداث آنها به دست هنرمندانی توانمند و فرهنگی قدرتمند است. بناهای معماری ایرانی نشان دهنده این هستند که با توجه به عدم وجود دانشگاه در زمان معماران سنتی، این بناها صرفا از طریق تجربه شکل گرفته اند.

ویژگی‌های معماری ایرانی

در معماری ایرانی، با وجود ویژگی های خاصی همچون تناسب و زیبایی سر درها وگنبدها و ایوان‌ها ویژگی که بیشتر شایستهٔ بررسی است منطق ریاضی و عرفانی آن است. درونگرایی و گرایش معماران ایرانی به سوی حیاط‌ها، پادیاوها، گودال باغچه‌ها، هشتی‌ها و کلاه فرنگی‌ها که شبستان‌ها را گرداگرد خود گرفته‌اند، از زمان قدیم جزء منطق ایرانی ها بوده‌ است.

قبل از این که تخت جمشید ساخته شود، صدها ایوان و شبستان با ستون‌های چوبی و سنگی در سراسر جهان متمدن آن روز ساخته شده بود، ولی نخستین بار در تخت جمشید می‌بینیم که ستون‌ها تا آخرین حد ممکن از هم فاصله گرفته‌اند با این که در بعضی از معابد کهن خارج از ایران مانند مصر، فاصلهٔ دو ستون چیزی نظیر قطر آن‌ها بلکه اندکی کمتر است.

معمار ایرانی توانست وسیع‌ترین دهانه‌ها را به وجود بیاورد و آرایش‌های متفاوت و سرگرم‌کننده خلق کند؛ به گونه‌ای که ساختمان دو اشکوب به اندازه‌ای از هم دور شده که گویی اشکوب زیری بعدها بر آن افزوده شده‌است.از امتیازات معماری ایرانی این است که هرگز از مکان هندسی همگن برای پوشش استفاده نشده و از اصطلاحات و نام چفدها(قوس) و طاق‌ها و گنبدها در زبان فارسی پیداست که بیشتر به شکل بیضی و تخم مرغ و بات (بیز) توجه داشته‌اند.

معماران ایرانی ، پیشگام در هر دوره

متاسفانه نظام آموزشی جدید کشور با الگو گیری از برخی نظام های غربی و با چشم پوشی از تجربیات مفید و ارزشمند گذشته شکل گرفته است؛ بنابراین شناخت تجربه ها و آشنایی با آن و همچنین ادغام آن با نظام فعلی آموزشی کشور می توان گامی بلند در ارتقای توانایی های معماران جوان کشور و نیز اوج دوباره معماری ایرانی برداشت.

البته لازم به ذکر است که بدانیم بعد از شناخت تجربه های معماری سنتی باید به مانند همان معمارها به موضوع فکر کرد و باتوجه به نیاز و فناوری امروز به شکل جدیدتری به کاربرد. معماران ایرانی در هر دوره پیشتاز بوده اند. از معماران برجسته معاصر میتوان به هوشنگ سیحون اشاره کرد که یکی از بهترین های ایران در سبک مدرنیسم می باشد.

هوشنگ سیحون

هوشنگ سیحون در سال ۱۲۹۹ شمسی در یک خانواده هنرمند در تهران چشم به جهان گشود. او از کودکی علاقه زیادی به نقاشی داشت. به خاطر همین علاقه، پس از اخذ دیپلم درصدد بود تا در رشته ای مطابق با استعدادش ادامه تحصیل دهد تا اینکه در آن سال، یعنی ۱۳۱۹، دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران توسط عده ای از آرشیتکت ها، باستان شناسان و نقاشان فرانسوی و چندنفر از شاگردان کمال تاسیس شد. او با استفاده از این موقعیت، به تحصیل در رشته معماری این دانشکده پرداخت و در سال ۱۳۲۳ با نمره عالی از این رشته فارغ التحصیل شد.

معماری ایرانی در جاهای مختلف جهان

هر هنرمند و هر آرشیتکتی ضروری است علاوه بر اطلاعات عمومی روی رشته خاص خود نیز مطالعه دقیق و مکفی داشته باشد. این امر درمورد آزشیتکت ایرانی، نیز صدق می کند. او نه تنها باید به معماری ایرانی آشنایی مکفی داشته باشد بلکه باید معماری سایر ممالک و بخصوص مناطقی که در ارتباط با معماری ایران بوده اند را به خوبی بشناسد. این آشنایی دو جهت دارد:

در جهت و سمت اروپا تا منتهی الیه آن یعنی اسپانیا

به راحتی میتوانید بینید که ردپای معماری ایرانی در تاریخ ها هست، برای اینکه معماری ایران در به وجود آمدن معماری بیزانس دخالت داشته و این معماری تا آخرین حدود اروپا نفوذ کرد.

معماری ایرانی در اسپانیا و جنوب فرانسه

از طرف دیگر امپراطوری بزرگ اسلام . اعراب تا منتهی الیه اروپا یعنی اسپانیا و جنوب فرانسه پیش رفتند و آثار معماری اش که متاثر از معماری ایران بود، در همه آن نواحی به چشم میخورد.به اضافه، قبل از اسلام و قبل از بیزانس، معماری دیگری در اروپا وجود داشت که معماری یونان و روم بودند.این دو معماری دارای اهمیت فوق العاده ای هستند و از معماری ایران باستان  نیز دور نبودند، کما اینکه معماری هخامنشی با معماری یونان و معماری آشوری، معماری کلده و معماری ساسانیان ارتباط داشت

از جهت شرق، در کشور هند

باز هم معماری ایرانی در هند نفوذ فراوان داشته و آثار زیادی در این کشور مربوط به ایران است و حتی معماران ایرانی رفته و کار انجام داده اند. از جمله این بناها می توان به تاج محل، در هند اشاره کرد.

معماری ایرانی در تاج محل ، هند

تاج محل در۲۰۰ کیلومتری جنوب دهلی‌نو در کشور هند واقع شده که یکی از عجایب هفتگانه دنیاست. همسر شاه جهان (ارجمند بانو مشهور به ممتاز محل) هنگام وضع حمل از دنیا رفت بنابراین وی  دستور ساخت تاج محل را به عنوان یادواره‌ای برای همسرش در باغی ایرانی به مساحت حدود ۱۸ هکتار صادر کرد. ساخت این بنا که ترکیبی از معماری ایرانی، اسلامی و هندی است ۱۵ سال به طول انجامید (در سال ۱۰۴۲شمسی آغاز و در سال ۱۰۵۷ تکمیل شد).

احتمالا سر معماران ایرانی، استاد احمد و حمید لاهوری نقش اصلی را در طراحی و ساخت بنا به عهده داشته‌اند، اما در مجموعه حدود ۲۰,۰۰۰ هنرمند و معمار از کشورهایی مانند ایران، هند، آناتولی و آسیای میانه در ساخت این سازه‌ی باشکوه همکاری کرده‌اند. گفته‌ می‌شود که خوشنویسی کتیبه‌های نصب شده روی در و دیوار بنا را امانت خان شیرازی به عهده داشته که این موضوع از امضای وی در پایین این نوشته‌ها مشهود است.

معماری ایرانی در ژاپن

حتی اگر دورتر به سمت شرق دور نیز برویم باز معماری آن بی ارتباط با معماری ما نیست. معماری شمال ایران را مدنظر قرار بدهید؛ بسیار شبیه معماری ژاپن است.اگر بناهای گیلان و مازندران را جلوی کسی بگذارید که نداند از کجاست فکر میکند در ژاپن یا ویتنام ساخته شده است. این یک فناوری خاص خودش است که آنها نیز همین فناوری را استفاده کرده اند، چرا که آب و هوای آن به هم شبیه است. حتی حالت و شیوه برنج کاری شمال ایران شباهت زیادی به خاور دور دارد.